Ogrzewanie Terrarium – Przewodnik dla Początkujących

Ten wyczerpujący artykuł to kompletny przewodnik po ogrzewaniu terrarium. Dowiesz się z niego jak zorganizować Ogrzewanie Terrarium, tak aby Twoje gady były bezpieczne i zdrowe.

Prześledzimy wszystkie komponenty, z którymi się zetkniesz oraz poruszymy aspekty, które będziesz musiał wziąć pod uwagę, projektując ogrzewanie do terrarium.

Jakie Ogrzewanie do Terrarium?

Do terrarium możesz zastosować ogrzewanie przy pomocy popularnych żarówek grzewczych z UV lub ceramicznych emiterów. Do większości gatunków sprawdzi się też panel grzewczy, jednak warto dokładnie zapoznać się z wymaganiami danego gatunku, aby  pod ten gatunek dobrać moc i typ urządzenia grzewczego.

Najpopularniejsze Elementy Ogrzewania Terrarium

Na rynku spotkasz się z następującymi najczęściej używanymi sposobami ogrzewania gadów:

• Żarówki i Lampy Grzewcze
• Maty Grzewcze
• Promienniki Ciepła IR (Promieniowanie Podczerwone)
• Panele Grzewcze
• Kable Grzewcze
• Nocne Żarówki Grzewcze typu Moon Lamp

Wszystkie te źródła ciepła powinieneś używać w połączeniu z

• Odpowiednim Termostatem
• Termometrem mierzącym temperaturę

Szczegółowe Omówienie Urządzeń Grzejących

Przyjrzyjmy się zatem poszczególnym elementom ogrzewania terrarium, tak abyś łatwiej mógł zdecydować, jaki sposób ogrzania zbiornika będzie dla Ciebie najlepszy. Każdy z Elementów systemu będzie miał zastosowanie w innym przypadku.

Dzięki temu poradnikowi będziesz w stanie, dobrać podzespoły dopasowując je do swoich potrzeb i przyzwyczajeń hodowlanych. 

Jeśli będziesz potrzebował bardziej zgłębić konkretny temat, to poszczególne elementy omawiamy szczegółowo w oddzielnych dedykowanych artykułach poświęconym ogrzewaniu terrarium

Żarówki Grzewcze

Jest to jedno z najbardziej popularnych urządzeń, używanych do ogrzewania gadów i płazów. Żarówki grzewcze charakteryzują się tym, że są dosyć proste w obsłudze i najczęściej ekonomiczne. 

Typowa Żarówka Grzewcza oprócz ciepła emituje także światło

Jedną z głównych zalet żarówek grzewczych jest emisja światła. Możemy w ten sposób doświetlić terrarium, oraz zapewnić dodatkową porcję promieni UVA lub UVB. Jednak co dla jednych jest zaletą, dla innych może być wadą. 

Dużo terrarystów woli mieć jedno oddzielne urządzenie grzejne a drugie oddzielne emitujące światło. W ten sposób możemy ogrzewać terrarium także w nocy, nie budząc przy tym naszych gadów.

Zwykle Żarówkę grzewczą wystarczy wkręcić do ceramicznej oprawy i ustawić w odpowiednim miejscu, zabezpieczając ją przed kontaktem ze zwierzęciem np. specjalną siatką.

Popularne Żarówki Grzewcze na Rynku

• Żarówki typu Flood Light,  które jednocześnie emitują promienie UVA
• Żarówki halogenowe – Emitują Promienie UVA i UVB jednak będą wymagały użycia odpowiedniego balastu
• Żarówki grzewcze 3w1 – Emitują one dodatkowo promienie UVB i najczęściej stosowane są do hodowli żółwi i Agam brodatych

Zalety Żarówek Grzewczych

• Zwykle niska cena w porównaniu do innych rozwiązań grzewczych
• Łatwość obsługi
• Bardzo szerokie spektrum rozmiarów, mocy i typów
• Opcjonalnie dodatkowa Emisja promieni UVA lub UVB (Zależnie od Typu)

Wady Żarówek Grzewczych

• Żarówki z UV należy wymieniać co pół roku
• Potrafią się przepalać
• Nie zmieszczą się w mniejszych terrariach ze względu na łączną długość żarówki z oprawką
• Ciężko nimi sterować termostatem ze względu na “efekt stroboskopu”

Zajrzyj także do naszego dedykowanego Artykułu o Żarówkach Grzewczych, aby dowiedzieć się więcej o tym sposobie ogrzewania.

Maty Grzewcze

Maty Grzewcze do Terrarium są to bardzo cienkie arkusze grzejne, które można układać pod terrarium lub pod podłożem np. piaskiem. Ich konstrukcja pozwala na ogrzewanie małych pojemników, ogrzewanie zbiorcze kilku mniejszych terrariów lub na umieszczenie ich tam, gdzie nie ma miejsca dla urządzeń typu żarówka grzewcza.

Maty te są zabezpieczone powłoką chroniącą je przed zalaniem i wilgocią. Jednak nie należy ich zanurzać w wodzie. Należy pamiętać, że powinniśmy stosować je tylko w połączeniu z termostatem.

Maty Grzewcze można także przykleić do tylnej ścianki w Rack Systemach lub ogrzać nimi tylko część terrarium. 

Rodzaje Mat Grzewczych

• Maty Grzewcze typu Heat Mat
• Paski Grzewcze typu Heat Strip
• Maty Grzewcze z termostatem na kablu (nierekomendowane przez nas)

Dodatkowo są one produkowane w różnych długościach, dzięki czemu możemy dopasować je do długości terrarium. 

Zastosowanie Mat Grzejnych

Oprócz zastosowania w terrarystyce można używać ich do

• Tworzenia inkubatorów
• Ogrzewania legowisk dla ptaków
• Podgrzewania mniejszych akwariów
• Ogrzewania szklarni lub nowych sadzonek

Zalety Mat Grzewczych

• Mają niski profil, co umożliwia umieszczenie ich tam, gdzie nie zmieściła, by się żarówka grzewcza. Np. pod terrarium
• Dostępne są w różnych długościach
• Długa żywotność 
• Uniwersalne zastosowanie
• Stosowane do ogrzewania szuflad i pojemników hodowlanych oraz stoisk wystawowych

Wady Mat Grzewczych

• Nie można ich zaginać lub skracać
• Emitują Ciepło konwekcyjnie, dlatego najlepiej umieszczać je na dole.
• Mało precyzyjnie emitowane ciepło

Jeśli interesują Cię maty grzewcze to koniecznie przeczytaj nasz artykuł poświęcony Matom grzewczym 

Panele Grzewcze Infrared

Panele Grzewcze to mało znane, ale niedoceniane urządzenia grzewcze, które są bardzo proste w użyciu, mają niski profil i dodatkowo ogrzeją nasze terrarium na większej powierzchni, nie emitując przy tym światła. 

Stosujemy je często w naszych terrariach robionych na zamówienie z PVC. Najczęstszym odbiorcą są hodowcy węży lub żółwi. Można nimi natomiast ogrzewać każdy gatunek zwierząt.

Najczęściej używane są do inkubacji jaj kurcząt lub innych ptaków. Urządzenia te emitują promienie IR-C i same nie nagrzewają się zbytnio. Promienie IR napotykając przeszkodę, np. ciało węża lub ścianki terrarium generują w nich ciepło, a te oddają je dokoła. Dlatego o wiele łatwiej ogrzać terrarium, a także ciężej przegrzać gada. 

Tak jak żarówki grzewcze emitują raczej skupioną wiązkę ciepła tak panele grzewcze są ich przeciwieństwem. Panele Infrared, bo tak też je się nazywa, emitują ciepło na całej powierzchni danego panelu. Z tego względu warto jednak umieścić je w połowie terrarium tak, aby gad miał też strefę chłodniejszą. 

Świetnie sprawdzają się do ogrzewania niskich terrariów np. dla węży. Są popularne wśród hodowców Pytonów, Węży zbożowych czy Żółwi Lądowych. Dodatkowo są w pełni bezpieczne i nie trzeba ich osłaniać przed zwierzętami. Panele te nie nagrzewają się do zbyt dużych temperatur, dlatego spokojnie węże lub inne wspinające się gady mogą ich dotykać. 

Panele możemy dopasowywać poprzez dobór odpowiedniej wielkości urządzenia. Oczywiście należy panel taki zamontować podłączając go pod termostat – tak jak każde urządzenie grzewcze w terrarium. 

Zalety Paneli Grzewczych

• Niski Profil
• Nadają się dla wielu gatunków
• Ogrzewanie na większej powierzchni
• Bezpieczeństwo Gadów
• Uniwersalne zastosowanie
• Łatwy montaż
• Trwałość

Wady Paneli Grzewczych

• Mogą być zbyt duże do małych zbiorników

Więcej na ten temat piszemy w artykule dotyczącym paneli infrared

Ceramiczne Promienniki Ciepła

Ceramiczne Promienniki lub Emitery ciepła to żarówki grzewcze do terrarium, które nie emitują światła. Powstały z myślą o ogrzewaniu gadów zwłaszcza nocą, kiedy nie możemy świecić zwykłą żarówką grzewczą. 

Są one popularne w terrarystyce ze względu na prostotę konstrukcji. Są one świetnym uzupełnieniem typowych żarówek grzewczych. Mogą one być głównym źródłem ciepła dla gadów lub tylko wspomagać główne urządzenie grzewcze. 

Ceramiczne Promienniki występują w różnych mocach i można je używać w połączeniu z termostatami terrarystycznymi.

Emitują one Promieniowanie IR-C, jednak należy pamiętać, aby zabezpieczać je siatką ochronną, zwłaszcza jeśli używamy ich w terrarium ze wspinającymi się gadami. Nagrzewają się one do wysokich temperatur, dlatego upewnijmy się, że gady nie mogą dotknąć powierzchni emitera. 

Zastosujmy także specjalną ceramiczną oprawę, co zapobiegnie przegrzaniu i stopieniu oprawy. Tak może się stać w przypadku plastikowej oprawy.

Zalety Ceramicznych Promienników Ciepła

• Nie emitują światła
• Są łatwe w użyciu
• Pasują do typowych opraw terrarystycznych
• Można je stosować z każdym rodzajem termostatów
• Idealne do tworzenia wyspy ciepła

Wady Ceramicznych Promienników 

• Nagrzewają się do wysokich temperatur
• Trzeba je zabezpieczać siatką zabezpieczającą
• Działają raczej na małej powierzchni

W innym artykule omówiliśmy użyteczność ceramicznych promienników w terrarium bardziej dogłębnie.

Promienniki Głębokiego Ciepła – Deep Heat Projector

Emitery typu Deep Heat Projector (DHP) zostały stworzone, aby uzupełnić lukę w promiennikach cieplnych na rynku. Emitują one promieniowanie Cieplne Podczerwone (Infrared) z zakresu IR-A oraz IR-B, które głębiej penetrują ciało gada. 

Wszystkie popularne źródła ciepła takie jak Maty Grzewcze, Ceramiczne Emitery i Kabe Grzewcze emitują tylko ciepło typu IR-C. Tego promieniowania nie wysyła naturalnie słońce. Dopiero gdy promienie słońca nagrzeją powierzchnię to emituje ona promieniowanie cieplne IR-C. 

Natomiast pozostałe spektrum IR-A i IR-B, jakie zapewnia słońce w naturze możemy zapewnić właśnie poprzez zastosowanie Promienników Deep Heat Projector. Głębiej penetrują one ciało zwierząt oraz przedmiotów i to ciepło jest bardziej energetyczne.

Dlatego Emiter Deep Heat Projector będzie świetnym źródłem ciepła dla jaszczurek pustynnych np. Agam Brodatych lub innych gadów, które w naturze występują na obszarach mocno nasłonecznionych.

Dodatkowo może działać jako uzupełnienie do lamp Halogenowych i Wolframowych. 

Zalety Żarówek Grzewczych Deep Heat Projector

• Emitują Wysoko energetyzujące promieniowane podczerwone IR-A oraz IR-B
• Świetnie uzupełniają większość źródeł ciepła
• Nie emitują prawie światła, przez co nadają się do ogrzewania także w nocy
• Nie wymagają Balastu

Wady Żarówek Grzewczych Deep Heat Projector

• Należy je osłonić siatką zabezpieczającą jeśli ogrzewamy gady wspinające się
• Mało producentów ma je w ofercie
• Mogą nie nadawać się do małych terrariów oraz pojemników hodowlanych

Nocne Żarówki Grzewcze Infrared – Moon Lamp

Nocne Żarówki Grzewcze Infrared typu Moon Lamp są rozwiązaniem stosowanym do lekkiego podgrzania terrarium przy jednoczesnej lekkiej emisji łuny światła. Są to żarówki o ciemnym szkle (najczęściej czarne, granatowe lub czerwone).

Ich zadaniem jest ogrzać lekko terrarium w nocy przy jednoczesnym emitowaniu lekkiej łuny światła, która umożliwia nam obserwację nocnych gatunków zwierząt. Najczęściej stosowane w hodowli gekonów lamparcich lub orzęsionych. 

Bardzo słabe światło emitowane przez żarówki infrared powoduje, iż zwierzęta nocne chętnie wychodzą z ukrycia, nie stresują się, a my spokojnie możemy obserwować ich zachowania.

Są wykorzystywane także do inkubacji jaj oraz nagrzewania zwierząt takich jak ptaki lub gryzonie.

Zalety Żarówek Infrared

• Pozwalają oglądać zwierzęta nocne
• Ogrzewają terrarium w nocy
• Są bardzo łatwe i tanie w użytkowaniu

Wady Żarówek Infrared

• Nie emitują głębokiego ciepła tak jak Deep Heat Projectory
• Nie powinno się ich używać z termostatem ze względu na efekt stroboskopowy
• Przepalają się jak zwykłe żarówki

Jeśli chcesz zgłębić temat żarówek infrared to zerknij na artykuł poświęcony żarówkom nocnym

Kable Grzewcze

Kable grzewcze są bardzo specyficznym urządzeniem grzewczym. Są to długie, elastyczne kable w bezpiecznym oplocie z tworzywa sztucznego, które po podłączeniu całe się nagrzewają.

Najczęściej montuje się je specjalnymi uchwytami, przyssawkami lub drutami do dna, lub ścianki terrarium. Kable te nie powinny mieć kontaktu ze zwierzęciem, dlatego dodatkowo trzeba je czymś zabezpieczyć. 

Kable Grzewcze należy odpowiednio ułożyć tak, aby się nie splątały. Więcej informacji o wyborze kabli grzewczych znajdziesz tutaj

Jest to mało popularny produkt, jednak znajduje zastosowanie w nietypowych zbiornikach hodowlanych lub innych konstrukcjach typu DIY.

Zalety Kabli Grzewczych

• Są elastyczne
• Można je dowolnie układać w nietypowe wzory lub linie

Wady Kabli Grzewczych

• Źle zamontowane potrafią się nagrzać do bardzo wysokich temperatur
• Nie mogą mieć kontaktu ze zwierzęciem
• Ciężko stworzyć nimi wyspę ciepła

Oprawa lub Klosz

Nie zapominajmy także, że wszystkie emitery lub żarówki trzeba będzie umieścić w takim czy innym kloszu lub oprawie. 

Najpopularniejszymi oprawkami są ceramiczne oprawy, które wytrzymują wyższe temperatury pochodzące z żarówek grzewczych. Tego typu oprawę montuje się do ściany lub sufitu terrarium przy pomocy wkrętów, lub innego typu mocowań. 

Te oprawy można stosować zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz terrarium. Pamiętajmy jednak, że jeśli mamy żarówkę grzewczą, która emituje promienie UV, to szyba w szklanym terrarium zablokuje te promienie. 

Jednak część terrariów wyposażona jest w ścianę lub sufit z siatki dla zwiększenia wentylacji i w takich zbiornikach z powodzeniem możemy montować oprawy na zewnątrz. 

W takim przypadku świetnym rozwiązaniem okaże się także specjalny klosz z odbłyśnikiem, oraz ze wbudowaną oprawą ceramiczną i siatką zabezpieczającą. Dodatkowo te klosze są chętnie używane na wybiegach dla żółwi, waranów czy w wysokich terrrariach.

Lampa Grzewcza do Terrarium

Lampa Grzewcza do Terrarium jest bardzo ogólnym określeniem zestawów do ogrzewania terrarium. Najczęściej hodowcy posługują się tym określeniem, mając na myśli żarówkę lub emiter grzewczy. Czasem natomiast mówiąc o lampie, użytkownicy mają na myśli żarówkę razem z oprawą. 

Dlatego umieściliśmy też tę pozycję w tym przewodniku, aby pokryć także sformułowania, których się używa w branży terrarystycznej, a które niekoniecznie oznaczają coś konkretnego.

Więcej o Lampie Grzewczej napisaliśmy w tym artykule

Termostat do Terrarium

Wszystkie powyższe urządzenia grzewcze powinny być podłączone do odpowiedniego termostatu, który będzie czuwał nad urządzeniem oraz włączał  i wyłączał je kiedy temperatura osiągnie zadany poziom. 

Używając urządzenie grzewcze w trybie ciągłym bez termostatu, jest bardzo prawdopodobne, a nawet pewne, że przegrzejesz zwierzę. Co za tym idzie, termostaty są nieodłącznym elementem każdego terrarysty.

Dobór odpowiedniego termostatu wiąże się z tym, że pewne typy żarówek grzewczych wymagają innego typu kontrolera temperatury. Dlatego gorąco zachęcamy do zapoznania się z naszym przewodnikiem po termostatach terrarystycznych, z którego dowiesz się jak dobrać termostat tak aby spełniał on idealnie swoje zadanie.

Zalety Terrarystycznych Termostatów

• Stabilizują warunki w terrarium
• Zabezpieczają zwierzę przed przegrzaniem
• Dają wiele możliwości, łącznie z kontrolowaniem wilgotności
• Mogą komunikować się za pośrednictwem Wi-Fi
• Szerokie spektrum modeli i cen na rynku
• Niektóre modele wyświetlają aktualną temperaturę w terrarium oraz mogą się uczyć

Wady Termostatów

• Źle dobrany termostat może powodować efekt stroboskopowy
• Trzeba zwracać uwagę na maksymalne obciążenie urządzeniami grzejnymi
• Ograniczona ilość czujników i kanałów

Termometr Terrarystyczny

Na sam koniec oczywiście zostawiliśmy najważniejsze urządzenie, jakim jest dokładny termometr. 

Te urządzenia są tak proste, że nie wymagają wyjaśnień. Zwróć uwagę jednak, żeby termometr był sprawny, oraz umieszczony w odpowiednim miejscu. Niektóre gady mogą zniszczyć termometr, dlatego zamontuj go poza ich zasięgiem.

Jeśli chcesz ambitnie podejść do tematu, to możesz użyć 2 termometrów do mierzenia temperatury na wyspie ciepła, oraz w drugim chłodniejszym miejscu. 

Niektóre termostaty także posiadają funkcję wyświetlania aktualnej temperatury, co za tym idzie, odchodzi nam jedno urządzenie.

Stałe kontrolowanie temperatury pozwoli ci zorientować się, czy nie nastąpiła awaria termostatu lub czy termostat nie włącza się za późno, lub za wcześnie. Możesz także wykryć czy żarówka grzewcza nie jest za słaba jak na Twoje terrarium. 

Trudne Określenia, z Którymi Możesz się Spotkać z Kategorii Ogrzewania Terrarium

Flood lub Floodlight

Jest to rozproszony sposób emisji ciepła lub światła przez żarówkę. Wiązka światła wydobywa się z żarówki pod szerszym kątem, przez co ciepło lub światło jest bardziej rozproszone. Przez to na jednostkę powierzchni przypada mniej fotonów światła niż w przypadku tej samej mocy żarówki SPOT

Najczęstszym zastosowaniem będzie ogólne ogrzanie większej przestrzeni w terrarium.

Spot lub Spotlight

Skupiony sposób emisji wiązki ciepła lub światła przez żarówkę. Wiązka ta emitowana jest pod mniejszym kątem z żarówki, co powoduje, iż ciepło lub światło jest bardziej skupione w jednym miejscu. W tym przypadku na jedną jednostkę powierzchni przypada więcej fotonów światła niż w przypadku takiej samej mocy żarówki FLOOD

Ma to zastosowanie do tworzenia bardziej punktowych miejsc o wyższej temperaturze, np. wysp ciepła.

Balast

Jest to Statecznik zmniejszający natężenie prądu płynącego w obwodzie. Część z żarówek grzewczych będzie go potrzebowała do prawidłowej pracy. Takimi żarówkami mogą być Halogeny i  Metahalogeny oraz diody LED. 

Gotowe lampy LED mają już je dołączone w zestawie w postaci zasilacza.